Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Η βαρύτητα και ο Κάτω Κόσμος

Είναι γνωστό πως ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός ήταν άμεσα συνδεδεμένος με την παρατήρηση της φύσης. Από τη φιλοσοφία, τα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες έως τις θρησκευτικές λατρείες, οι αρχαίοι έλληνες φρόντιζαν τα πιστεύω τους να είναι άμεσα εναρμονισμένα με τα όσα παρατηρούσαν γύρω τους. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που ο κόσμος των νεκρών, ο Άδης, ήταν ο κόσμος κάτω από τη Γη. Στην κοσμοθεώρηση των αρχαίων, κυριαρχούσε η έννοια του «προς τα κάτω». Το φρούτο που ωρίμαζε, έπεφτε από το δέντρο στη γη και σάπιζε στο χώμα· ύστερα το ίδιο το δέντρο σωριάζονταν στη γη ξερό. Η πέτρα κυλούσε προς τα κάτω και το νερό των ποταμών χανόταν μέσα στη γη. Όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί, με το θάνατό τους επέστρεφαν στο χώμα. Γενικά λοιπόν, για τους αρχαίους, το «προς τα κάτω», σήμαινε φθορά και θάνατο. Το ίδιο πίστευαν και άλλοι πολιτισμοί και σε διαφορετικές εποχές: Το Ντουάτ ήταν το βασίλειο των νεκρών του κάτω κόσμου στην αρχαία Αίγυπτο, ενώ ο Δάντης, κατεβαίνει τους εννιά κύκλους ως το κέντρο της Γης στη δική του Κόλαση, για να αναφέρουμε δύο παραδείγματα.

Σήμερα όμως γνωρίζουμε ότι η δύναμη που «τραβάει» προς τα κάτω τα πάντα είναι η βαρυτική έλξη, η ίδια δύναμη που κρατάει σε κίνηση τους πλανήτες και ολόκληρο το Σύμπαν. Η μυστηριώδης αυτή δύναμη, με άγνωστη ακόμη και σήμερα προέλευση, σήμαινε για τους αρχαίους πολιτισμούς ένα είδος θνητότητας και φθοράς καθώς και μια έκφραση της δύναμης του “κακού”.  Στην Κόλαση του ο Δάντης, την παρουσιάζει με τη μορφή ενός ανεστραμμένου κώνου, με την κορυφή του στο κέντρο της Γης· το ίδιο και ο  Botticelli, στον αντίστοιχο πίνακα του. Η μορφή αυτή, φέρνει στο νου τη γεωδαισιακή τροχιά, βασική ιδέα της καμπύλωσης του χωροχρόνου από τη βαρύτητα, που αιώνες αργότερα ο Αϊνστάιν ανέπτυξε στη Γενική Θεωρία της Σχετικότητας και που περιγράφει την πορεία που ακολουθούν τα σώματα που δέχονται τη βαρυτική έλξη.

Το άλλο άκρο, βέβαια, ήταν ο ουρανός με τα αιωρούμενα και αιωνίως παρόντα ουράνια σώματά του. Ίσως και γι αυτό σε πολλούς πολιτισμούς, ο Θεός και το αιώνιο βρίσκονταν «προς τα πάνω»,  στον ουρανό, εκεί που αιώνες αργότερα, ο άνθρωπος ανακάλυψε ότι ασκούνται οι ισχυρότερες βαρυτικές έλξεις- αυτές που κάποτε τις πίστευε για δυνάμεις του «κακού». 


Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Λογοτεχνία και σύγχρονη εποχή

 Από τα παρακάτω τρία σημειώματα, στα δύο πρώτα, μπορούμε, προφανώς, να διαπιστώσουμε ότι το δεύτερο είναι συνέχεια του πρώτου. Το πρώτο, γραμμένο το 1985, προφητεύει όλα όσα το δεύτερο προσπαθεί να κάνει πράξη από το 2005 και μετά. Για τη λογοτεχνία, μας ενδιαφέρει το τρίτο. Αν και γραμμένο στις αρχές του εικοστού αιώνα, δείχνει με τον πλέον ουσιώδη τρόπο, γιατί στην εποχή των κοινωνικών δικτύων, της κοινωνίας της εντύπωσης και της οικονομίας της προσοχής, είναι πια πολύ δύσκολο, να γραφτεί καλή λογοτεχνία.  Σημείωμα 1  Τον Όργουελ τον φόβιζαν οι άνθρωποι που θα απαγόρευαν τα βιβλία. Τον Χάξλεϊ τον φόβιζε το γεγονός ότι δεν θα υπήρχε λόγος να απαγορευτεί ένα βιβλίο γιατί δεν θα βρισκόταν άνθρωπος πρόθυμος να το διαβάσει. Ο Όργουελ φοβόταν εκείνους που θα μας στερούσαν την πληροφόρηση. Ο Χάξλεϊ φοβόταν εκείνους που θα μας υπεπληροφορούσαν τόσο ώστε να καταντήσουμε πλάσματα παθητικά και εγωιστικά. Ο Όργουελ φοβόταν ότι η αλήθεια θα φυλασσόταν μυστική. Ο Χάξλεϊ φοβόταν ότι η αλήθεια θα π

Οι τρεις πραγματικότητες

  Οι ιστορικοί σημειώνουν πως ο άνθρωπος είναι το μόνο ον το οποίο βιώνει ταυτόχρονα τρεις πραγματικότητες [1] . Ποιες είναι αυτές οι τρεις πραγματικότητες και ποιος ο ρόλος τους; Ο άνθρωπος νιώθει το πρώτο επίπεδο πραγματικότητας, κυρίως παρατηρώντας την φύση και την άψυχη ύλη: είναι η πραγματικότητα που ορίζει την πέτρα, το δέντρο, το βουνό, τη θάλασσα, τον ήλιο και τον ουρανό. Μια πραγματικότητα που ακολουθεί καλά ορισμένους κανόνες οι οποίοι, κατά κύριο λόγο εκφράζονται σε κύκλους, όπως για παράδειγμα οι εποχές. Αυτό το πρώτο επίπεδο πραγματικότητας, θα μπορούσαμε να το ονομάσουμε οικουμενικό καθώς κυβερνά ό,τι μπορεί ο άνθρωπος να παρατηρήσει. Το δεύτερο επίπεδο πραγματικότητας έρχεται να προστεθεί στο πρώτο, και είναι αυτό που βιώνουν τα έμψυχα όντα: είναι τα συναισθήματα που νιώθει ένα ζώο όταν βιώνει μία κατάσταση. Για παράδειγμα, στο πρώτο επίπεδο πραγματικότητας, μια γάτα είναι μια γάτα και ένα ποντίκι, ένα ποντίκι. Όταν όμως συναντηθεί μια γάτα με ένα ποντίκι, η πραγματικότη