Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο

Σύντομο σημείωμα για τις σύντομες ιστορίες

 Οι «αστραπιαίες ιστορίες» ή «σύντομες ιστορίες» ή «μικρές ιστορίες» ή όπως αλλιώς θέλει κανείς να μεταφράσει τον αγγλικό όρο flash fiction, είναι ιστορίες με τη μικρότερη δυνατή συντομία, οι οποίες όμως διατηρούν τα χαρακτηριστικά μιας ιστορίας, δηλαδή προσφέρουν έναν χαρακτήρα και ανάπτυξη πλοκής. Κάποιοι σχολιαστές τους σημειώνουν την μοναδικότητα των ιστοριών αυτών στο να κρύβουν ή να υπονοούν μία μεγαλύτερη ιστορία. Η έκτασή τους μετριέται σε λέξεις και ξεκινούν από ιστορίες των 1000 λέξεων, των 750, των 280, των 100, των 50 κ.α. Οι ρίζες τους χάνονται στις απαρχές της γραφής και οι μύθοι του Αισώπου μπορούν για παράδειγμα να ταξινομηθούν στην κατηγορία αυτή, όπως επίσης και οι ιστορίες του Νασρεντίν Χότζα, γνωστές σε όλη την Μέση Ανατολή αλλά και τα κοάν του Ζεν στην Άπω Ανατολή. Ανάμεσα στους γνωστούς συγγραφείς που έχουν ασχοληθεί με το είδος αυτό συγκαταλέγονται ο Τσέχωφ, ο Κάφκα, ο Μπόρχες, ο Κορτάζαρ, ο Κλαρκ, ο Μαχφούζ και άλλοι πολλοί. 

Η πιο γνωστή σύντομη ιστορία, περίφημη για τη συντομία της, την πύκνωση του νοήματος και της πλοκής που προσφέρει, αποδίδεται στον Χεμινγκγουέι. Σύμφωνα με μαρτυρία του Άρθουρ Κλαρκ, μία μέρα που ο Χέμινγκγουέι γευμάτιζε με φίλους του, έβαλε στοίχημα δέκα δολάρια με καθέναν από αυτούς, ότι μπορεί να γράψει μία πλήρη ιστορία χρησιμοποιώντας μόνο έξι λέξεις. Όταν το στοίχημα μπήκε, ο Χεμινγκγουέι έγραψε πάνω σε μία χαρτοπετσέτα: “For sale: baby shoes, never worn.” και την έδειξε σε κάθε έναν από τους έκπληκτους συνδαιτυμόνες, μαζεύοντας τα χαρτονομίσματά τους. Και στην ελληνική λογοτεχνία και παράδοση, οι σύντομες ιστορίες δεν είναι άγνωστες. Οι μύθοι του Αισώπου που αναφέραμε πιο πάνω, τα επιγράμματα και - κυρίως - η δημοτική μας παράδοση, έχουν δώσει λαμπρά δείγματα ιστοριών της κατηγορίας αυτής. 

Ernest Hemingway (πηγή: Wikipedia)

Τέλος, σύντομες ιστορίες, με τα χαρακτηριστικά που αποδόθηκαν παραπάνω, μπορούν να εντοπιστούν κρυμμένες σε φαινομενικά άσχετα, με τη λογοτεχνία, είδη: Μια πολύ όμορφη ιστορία έρωτα ξεκινά όταν ο άντρας συναντά μια κοπέλα για πρώτη φορά: Τα ματόκλαδά σου λάμπουν, σαν τα λούλουδα του κάμπου. Ο έρωτας του για αυτήν φουντώνει ξαφνικά: τα ματόκλαδά σου γέρνεις, νου και λογισμό μου παίρνεις. Δεν μπορεί παρά να της εξομολογηθεί τον έρωτα του: Τα ματάκια σου αδερφούλα, μου ραγίζουν την καρδούλα. Εκείνη όμως δεν θέλει, δεν υποχωρεί. Έχει μάλλον αλλού δοσμένη την καρδιά της. Και αυτό τον πληγώνει πολύ. Και της το λέει: Τα ματάκια σου να βγούνε, σαν και μένα δε θα βρούνε. Εδώ, το κέρδος, εκτός από την λογοτεχνική τέρψη, είναι και η υπέροχη μουσική μου μεγάλου Μάρκου.

www.manolachis.gr



Σχόλια

Δημοφιλείς αναρτήσεις από αυτό το ιστολόγιο

Λογοτεχνία και σύγχρονη εποχή

 Από τα παρακάτω τρία σημειώματα, στα δύο πρώτα, μπορούμε, προφανώς, να διαπιστώσουμε ότι το δεύτερο είναι συνέχεια του πρώτου. Το πρώτο, γραμμένο το 1985, προφητεύει όλα όσα το δεύτερο προσπαθεί να κάνει πράξη από το 2005 και μετά. Για τη λογοτεχνία, μας ενδιαφέρει το τρίτο. Αν και γραμμένο στις αρχές του εικοστού αιώνα, δείχνει με τον πλέον ουσιώδη τρόπο, γιατί στην εποχή των κοινωνικών δικτύων, της κοινωνίας της εντύπωσης και της οικονομίας της προσοχής, είναι πια πολύ δύσκολο, να γραφτεί καλή λογοτεχνία.  Σημείωμα 1  Τον Όργουελ τον φόβιζαν οι άνθρωποι που θα απαγόρευαν τα βιβλία. Τον Χάξλεϊ τον φόβιζε το γεγονός ότι δεν θα υπήρχε λόγος να απαγορευτεί ένα βιβλίο γιατί δεν θα βρισκόταν άνθρωπος πρόθυμος να το διαβάσει. Ο Όργουελ φοβόταν εκείνους που θα μας στερούσαν την πληροφόρηση. Ο Χάξλεϊ φοβόταν εκείνους που θα μας υπεπληροφορούσαν τόσο ώστε να καταντήσουμε πλάσματα παθητικά και εγωιστικά. Ο Όργουελ φοβόταν ότι η αλήθεια θα φυλασσόταν μυστική. Ο Χάξλεϊ φοβόταν ότι η αλήθεια θα π

Η βαρύτητα και ο Κάτω Κόσμος

Είναι γνωστό πως ο αρχαίος ελληνικός πολιτισμός ήταν άμεσα συνδεδεμένος με την παρατήρηση της φύσης. Από τη φιλοσοφία, τα μαθηματικά και τις φυσικές επιστήμες έως τις θρησκευτικές λατρείες, οι αρχαίοι έλληνες φρόντιζαν τα πιστεύω τους να είναι άμεσα εναρμονισμένα με τα όσα παρατηρούσαν γύρω τους. Δεν είναι λοιπόν τυχαίο που ο κόσμος των νεκρών, ο Άδης, ήταν ο κόσμος κάτω από τη Γη. Στην κοσμοθεώρηση των αρχαίων, κυριαρχούσε η έννοια του «προς τα κάτω». Το φρούτο που ωρίμαζε, έπεφτε από το δέντρο στη γη και σάπιζε στο χώμα· ύστερα το ίδιο το δέντρο σωριάζονταν στη γη ξερό. Η πέτρα κυλούσε προς τα κάτω και το νερό των ποταμών χανόταν μέσα στη γη. Όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί, με το θάνατό τους επέστρεφαν στο χώμα. Γενικά λοιπόν, για τους αρχαίους, το «προς τα κάτω», σήμαινε φθορά και θάνατο. Το ίδιο πίστευαν και άλλοι πολιτισμοί και σε διαφορετικές εποχές: Το Ντουάτ ήταν το βασίλειο των νεκρών του κάτω κόσμου στην αρχαία Αίγυπτο, ενώ ο Δάντης, κατεβαίνει τους εννιά κύκλους ως το κέντρο τη

Οι τρεις πραγματικότητες

  Οι ιστορικοί σημειώνουν πως ο άνθρωπος είναι το μόνο ον το οποίο βιώνει ταυτόχρονα τρεις πραγματικότητες [1] . Ποιες είναι αυτές οι τρεις πραγματικότητες και ποιος ο ρόλος τους; Ο άνθρωπος νιώθει το πρώτο επίπεδο πραγματικότητας, κυρίως παρατηρώντας την φύση και την άψυχη ύλη: είναι η πραγματικότητα που ορίζει την πέτρα, το δέντρο, το βουνό, τη θάλασσα, τον ήλιο και τον ουρανό. Μια πραγματικότητα που ακολουθεί καλά ορισμένους κανόνες οι οποίοι, κατά κύριο λόγο εκφράζονται σε κύκλους, όπως για παράδειγμα οι εποχές. Αυτό το πρώτο επίπεδο πραγματικότητας, θα μπορούσαμε να το ονομάσουμε οικουμενικό καθώς κυβερνά ό,τι μπορεί ο άνθρωπος να παρατηρήσει. Το δεύτερο επίπεδο πραγματικότητας έρχεται να προστεθεί στο πρώτο, και είναι αυτό που βιώνουν τα έμψυχα όντα: είναι τα συναισθήματα που νιώθει ένα ζώο όταν βιώνει μία κατάσταση. Για παράδειγμα, στο πρώτο επίπεδο πραγματικότητας, μια γάτα είναι μια γάτα και ένα ποντίκι, ένα ποντίκι. Όταν όμως συναντηθεί μια γάτα με ένα ποντίκι, η πραγματικότη